Żołnierze w służbie historii RADOSŁAW SMOTER - Konkurs I edycja -

Żołnierze w służbie historii Konkurs dla uczniów „klas mundurowych”

Nawigacja

Konkurs I edycja

MARZENA SZULCZYŃSKA


Nazwa szkoły
ZESPÓŁ SZKÓŁ LICEALNYCH I TECHNICZNYCH W WOJNICZU
Ulica i nr domu szkoły
JAGIELLOŃSKA 17
Kod pocztowy szkoły
32-830
Miasto szkoły
WOJNICZ

Dane zespołu

Nauczyciel – Opiekun - imię i nazwisko
MARZENA SZULCZYŃSKA

Pierwszy uczeń

Uczeń 1 – imię i nazwisko
RADOSŁAW SMOTER

Drugi uczeń

Uczeń 2 – imię i nazwisko
JULIA PTAK

Trzeci uczeń

Uczeń 3 – imię i nazwisko
KRYSTYNA PAJOR

Miejsce pamięci

Nazwa miejsca
Cmentarz Wojnicz
Lokalizacja
Array
Dokładny opis miejsca
Grób znajduje się na cmentarzu komunalnym w Wojniczu w sektorze 1, rzędzie 13, grób nr 1. Jest to rodzinny, murowany grobowiec Banasiów. Na grobowcu znajdują się dwie tablice marmurowe. Jedna to epitafium rodziców Antoniego: Józefa i Marii, druga zaś to tablica upamiętniająca Naszego Bohatera. Na tablicy widnieje napis: "Antoni Banaś ps. Sroka, Chorąży Wojska Polskiego 1898- 1983. Uczestnik walk w obronie Lwowa i Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej w latach 1918-1920. Żołnierz wojny 1939- 1945. Dowódca plutonu Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej W Placówce ZWZ-AK "Weronika"- "Władysław" Wojnicz Panie Boże Zbaw Jego Duszę". Cmentarz na obecną chwilę jest czynny.Znajduje się przy ul.Tarnowskiej,dokładna daty założenia cmentarza nie jest znana. Pierwsze o nim wzmianki wiążą się z wybudowaniem w 1852 r. rodowej kaplicy Jordanów św. Krzyża.Nie wiadomo w jakich okolicznościach doszło do założenia nowego cmentarza, właśnie przy końcu ulicy Tarnowskiej. Być może zadecydowała większa dostępność nowego miejsca. W latach dziewięćdziesiątych XIX w. zajęła go gmina miejska . Ostatecznie w latach trzydziestych XX w. sąd przyznał to prawo miastu i tym samym cmentarz został skomunalizowany. W 1993 r. kaplica grobowa Jordanów św. Krzyża została przekazana przez Marię z Jordanów Lastowiecką do użytku parafii i odtąd jest wykorzystywana do odprawiania nabożeństw pogrzebowych. Prawdopodobnie w czasie okupacji ukrywali się w niej Żydzi; w każdym razie policja niemiecka wystawiła tu obserwacyjny posterunek.Z inicjatywy Otto Schiera sporządzono rejestr grobów, oznaczając je i identyfikując. Przede wszystkim jednak Towarzystwo systematycznie wykonuje opiekę nad wartościowymi zabytkami cmentarza, organizując w tym celu coroczne kwesty w święto zmarłych. Umożliwiło to konserwację wielu zaniedbanych grobowców.
Zdjęcia

Żywa lekcja historii

Opis przeprowadzonej żywej lekcji historii
Dnia 07.06.2019r. o godzinie 10.20 w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych im. Jana Pawła II w Wojniczu została przeprowadzona żywa lekcja historii przybliżająca postać Antoniego Banasia-chorążego Wojska Polskiego. Lekcja została przygotowana przez zespół w składzie: Julia Ptak, Krystyna Pajor,Radosław Smoter pod kierunkiem pani mgr Marzeny Szulczyńskiej. Naszym gościem był Pan Leszek Banaś-wnuk Antoniego Banasia, który podzielił się z nami wiedzą o losach dziadka przekazywaną z pokolenie na pokolenie. W zajęciach uczestniczyli uczniowie z klasy 7 Szkoły Podstawowej w Wojniczu oraz uczniowie dwóch klas naszej szkoły. Swoją obecnością zaszczyciła nas również pani dyrektor mgr Agnieszka Kapek. Miejscem przeprowadzenia lekcji była aula szkolna. Lekcja rozpoczęła się przywitaniem przez panią mgr Marzenę Szulczyńską wszystkich gości i uczestników biorących w niej udział. Następnie zaproszony gość, w bardzo ciekawy sposób opowiadał o działaniach naszego bohatera w Kampanii wrześniowej oraz przywołał kilka interesujących faktów z jego codziennego życia na froncie. W tym samym czasie była odtwarzana prezentacja multimedialna upamiętniająca te wydarzenia. Później można było zobaczyć premierę naszego filmu ,nad którym przez dłuższy czas pracowaliśmy. Podsumowaniem lekcji o naszym bohaterze , był quiz dla chętnych , którzy za udzielenie prawidłowej odpowiedzi nagradzani byli słodkim poczęstunkiem . Zajęcia przebiegały w przyjaznej, miłej atmosferze. Na zakończenie złożone zostały podziękowania panu Leszkowi za przekazanie przydatnych informacji na temat naszego bohatera Antoniego Banasia.
Zdjęcia
Pliki
Plik 1 Plik 2 Plik 3 Plik 4 Plik 5
Plik ZIP lub RAR
Array

Sylwetka bohatera

Imię i nazwisko bohatera
Chorąży Antoni Banaś ps. "Sroka", "Rogalski"
Lata życia
1898-1983
Opis postaci
Antoni Banaś, syn Józefa i Marii z domu Chumińskiej, urodził się sto lat temu dnia 6 października 1898 roku w Wojniczu w domu przy ulicy Loretańskiej jako najstarszy syn spośród dziesięciorga dzieci .W maju 1916 roku został powołany do armii austriackiej, wcielony do 48 pułku piechoty austriackiej i wysłany na front włoski, z którego wrócił do Wojnicza z początkiem grudnia 1918 roku w stopniu kaprala. Bezpośrednio po powrocie z frontu włoskiego wstąpił ochotniczo do Polskiej Milicji w Wojniczu, gdzie pełnił służbę przez 20 dni. Dnia 4 stycznia 1919 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, którą pełnił kolejno w Komendzie Żandarmerii Krajowej w Gródku Jagiellońskim, w 6 Dywizjonie Żandarmerii Wojskowej Lwów, w 26 Szwad­ronie Kordonowej Żandarmerii Polowej przy II Armii Lida, w 2 Dyonie Żandarmerii Przyfrontowej, a następnie w 8 Dywizjonie Żandarmerii Wojskowej w Toruniu do 1926 roku. Ukończył Centralną Szkołę Żandarmerii Wojskowej w Grudziądzu. W latach 1919 i 1920 brał udział w wal­kach polsko-ukraińskich oraz w wojnie polsko- bolszewickiej w obronie Lwowa i Kresów Wschodnich W czerwcu 1926 roku na własną prośbę został przeniesiony do 4 Pułku Lotniczego w Toruniu, gdzie pełnił służbę wojskową jako majster samolotowy w Dywizjonie Myśliwskim, a następnie w Dywizjonie Towarzyszącym - do września 1939 roku. Ukończył Centralną Szkołę Mechaników Samolotowych przy 5 Pułku Lotniczym we Lwowie. W lipcu 1920 roku został mia­nowany podoficerem zawodowym w stopniu starszego żandarma, w lipcu 1927 roku mia­nowany sierżantem, a w maju 1939 roku star­szym sierżantem. W kampanii wrześniowej 1939 roku brał udział w ramach 4 Dywizji Piechoty armii Po­morze w 43 eskadrze Dywizjonu Towa­rzyszącego 4 PL pod dowództwem kpt. Władysława Dawidka w rejonie Łysomic, Ostaszewa, poligonu koło Torunia, Brzezia, Gostynina, Gąbina i Sochaczewa. Po rozbiciu przez Niemców 43 Eskadry w rejonie Iłowa brał udział w walkach nad rzeką Bzurą i w Puszczy Kampinoskiej w oddziałach sformowanych z rozproszonych jednostek wojskowych, przebijających się do oblężonej Warszawy .Dnia 28 września 1939 roku w rejonie Modlina koło wsi Dąbrówka dostał się do niewoli niemieckiej. Użyty przez Niemców do grzebania zabitych żołnierzy i ludności cywilnej, przebrawszy się w zdjęte ze zwłok ubranie cywilne zbiegł z niewoli niemieckiej wraz z kpt. Piotrowskim-Korwinem z 63 Pułku Piechoty i pod koniec października 1939 roku dotarł do rodzinnego Wojnicza. W maju 1940 roku został zaprzysiężony do Związku Walki Zbrojnej, przyjmując pseudonim „Sroka”. Był jednym ze współorganizatorów tworzącej się Placówki ZWZ-AK Wojnicz, kryptonim „Weronika”, przy czym jako były podoficer żandarmerii wojskowej otrzymał rozkaz werbowania żołnierzy do plutonu Służby Ochrony Powstania. W marcu 1942 roku został mianowany dowódcą plutonu Służby Ochrony Powstania przemianowanego następnie w pluton Wojskowej Służby Ochrony Powstania, który to pluton zwerbował i zorganizował w sile 67 żołnierzy, oraz dowodził nim do stycznia 1945 roku. W latach 1942-1944 brał udział w akcjach sabotażowi - dywersyjnych i specjalnych organizowanych przez Komendę Placówki AK Wojnicz oraz Komendę Obwodu AK Brzesko. Podczas drugiej próby aresztowania go przez gestapo w dniu 6 czerwca 1943 roku ostrzeliwany zdołał uciec i od tego czasu skutecznie ukrywał się. W czasie akcji Burza w lipcu 1944 roku pełnił funkcję dowódcy plutonu zbiorowego z Placówki AK Wojnicz podczas zgrupowania bojowego w lesie radłowskim, mającego zadanie ubezpieczenia szosy Wojnicz-Radłów w rejonie Bogumiłowic .W grudniu 1944 roku został zwerbowany przez zastępcę inspektora Inspektoratu Rejonowego AK Tarnów do organizacji „Niepodległość”, w której służył do wiosny 1945 roku, następnie był członkiem „Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj”, a od jesieni 1945 do jesieni 1947 roku był członkiem organizacji „Wolność i Niezawisłość”. Po 1947 roku ukrywał się ,był prześladowany przez władze PRL. W maju 1923 roku zawarł związek małżeński z Heleną Piechnianką, córką Andrzeja i Marii Piechna z domu Racienda. Helena Banaś, jako żona podoficera zawodowego, odbyła tuż przez II wojną światową przeszkolenie sanitarne. We wrześniu 1939 roku ciężko ranna przeżyła oblężenie Warszawy. W styczniu 1943 roku złożyła przysięgę do Armii Krajowej, przyjęta pseudonim „Helka”, i weszła w szeregi Wojskowej Służby Kobiet. Została przydzielona jako sanitariuszka do plutonu Wojskowej Służby Ochrony Powstania w Placówce AK Wojnicz, gdzie pełniła służbę do stycznia 1945 roku. Podczas próby aresztowania przez gestapo jej męża Antoniego Banasia zdołała uciec z domu i odtąd ukrywała się. Była odznaczona Krzyżem Armii Krajowej. Zmarła 24 grudnia 1963 roku i została pochowana na cmentarzu w Wojniczu. Starszy sierżant Antoni Banaś był odznaczony m. in. Krzyżem Walecznych, Brązowym Krzyżem Zasługi, Medalem za Wojnę 1918/21, Medalem Niepodległości, Medalem za Długoletnią Służbę, Honorową Odznaką ORLĘTA, Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, 4 - kronie Medalem Wojska, Medalem za Udział w Wojnie Obronnej 1939, oraz Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945. Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych Rządu Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie z dnia 10 listopada 1990 roku został mianowany chorążym Wojska Polskiego .Zmarł 19 kwietnia 1983 roku i został pochowany na cmentarzu w Wojniczu.
Wykorzystane źródła
Zeszyty Wojnickie nr.11-12/1998,miesięcznik Tow.Przyjaciół Ziemi Wojnickiej
Muzyka:Five Armies-Kevin Macleod
Źródła ilustracji:A.Zawilski,,Bitwy Polskiego Września",Warszawa 1972
Wikimedia Commons:
,,Polska lotnicza",Warszawa 1937
History Department of the US Military Academy West Point Lonio17
do góry