Żołnierze w służbie historii Łukasz Mordal - Konkurs I edycja -

Historia pomnika związana jest z przyłączeniem części Śląska do Polski w 1922 r. Dwa lata później, bo w 1924 r powstaje pomnik ze składek powstańców śląskich na pamiątkę bohaterskiej walki poległych kolegów w trzech powstaniach. Pierwotnie pomnik stał naprzeciwko urzędu miejskiego w Siemianowicach Śląskich. Stał do września 1939 roku był centralnym punktem wszystkich obchodów patriotycznych w mieście.W tym samym roku po agresji niemieckiej Siemianowice Śląskie przeszły w całości w skład III Rzeszy Niemieckiej i decyzją tych władz został rozebrany.
Zadanie to otrzymał zakład kamieniarski pana Pawła Richtera. Całą II wojnę światową, aż do 1997 roku fragment pomnika przechowywany był w szopie na terenie zakładu pana Richtera. Na miejscu pomnika został postawiony pomnik wdzięczności Armii Radzieckiej. W 1989 roku został zdemontowany. Jesienią 1997 roku na terenie zakładu kamieniarskiego wnuka Pawła Richtera - państwa Żłobińskich był napad z bronią, Podczas działań policji został odnaleziony fragment pomnika. odkrycia dokonał ówczesny funkcjonariusz policji kryminalnej, a dzisiaj kustosz muzeum miejskiego w Siemianowicach Śląskich - pan Artur Garbas. Decyzją ówczesnego prezydenta miasta Jacka Guzego powołana została komisja historyczna,której pierwszym zadaniem było odbudowanie pomnika. 10 listopada 2007 roku na Placu Skargi stanął POMNIK CZYNU NIEPODLEGŁOŚCIOWEGO poświęcony pamięci czterech wybitnych siemianowickich dowódców. Na jednej z tablic widnieje napis: "Poległym bohaterom w walce o wolność prastarej dzielnicy Piastowskiej w trzech Powstaniach Górnośląskich, rok 1919-1920-1921. Za zrzucenie kajdan krzyżackich przez oddanie życie swego. Dłużnicy i koledzy broni."
Pomnik poświęcony czterem wybitnym przywódcom:
1. Jan Emil Stanek, był m.in. dowódcą 1 Dywizji Górnośląskiej w trzecim powstaniu i oficerem WP do 1939 roku.
2. Walenty Fojkis to uczestnik trzech powstań, który walczył także w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.
3. Karol Gajdzik to obrońca Śląska w 1939 r., i dowódca pułku im. Czwartaków,
4. Tadeusz Majcherczyk przewodził walczącym w Powstaniu Warszawskim 1 kompanii batalionu "Łukasiński" i batalionu "Chrobry I".

Żywa lekcja historia odbyła się w Zespole Szkół nr w Siemianowicach Śląskich w klasie trzeciej gimnazjum. Miała dwa etapy.
Pierwszy etap to spotkanie z panem Wojciechem Kempą, lokalnym historykiem i pasjonatem historii miasta I Śląska. podczas spotkania dowiedzieliśmy się ciekawostek o samym bohaterze, ale poznaliśmy również kontekst wydarzeń, które miały miejsce w czasie II wojny światowej na terenie Siemianowic Śląskich, jak również co się działo w śląskim okręgu Armii Krajowej. Pan Wojciech napisał bowiem 5 - tomową monografię Armii Krajowej w okręgu śląskim. Pan Wojciech Kempa nakręcił również film dotyczący siemianowickich dowódców powstań śląskich i opowiedział nam o spotkaniu z córką Zdana Majcherczyka - panią Danuta Wyrwik, która jest obecnie emerytowana nauczycielką geografii.
Drugi etap to przeprowadzenie lekcji dla gimnazjalistów. Podczas zajęć najpierw pokrótce przedstawiliśmy sylwetkę naszego bohatera. Następnie wyemitowaliśmy film ze spotkania z panią Danutą Wyrwik. Potem rozdaliśmy fragmenty wspomnień członków oddziału Zdana, z którymi walczył podczas Powstania Warszawskiego.Wspólnie i przy wsparciu nauczyciela dokonaliśmy analizy tekstu źródłowego.
Na zakończenie uczniowie klasy gimnazjalnej mieli odpowiedzieć na pytanie: Jakie wydarzenia z życia ppłk Tadeusza Zdana Majcherczyka najbardziej Cie fascynują. Odpowiedź uzasadnij.
Ostatnim etapem było złożenie kwiatów pod pomnikiem Czynu Niepodległościowego.

Był synem Teofila, dyrektora siemianowickich zakładów cukierniczych „Hanka” w Siemianowicach Śląskich. W 1918 roku mając trzynaście lat, uciekł z domu i wraz ze swym starszym bratem Lucjanem wziął udział w walkach w obronie Lwowa (w walkach tych jego brat zginął). Potem wziął udział w wojnie polsko – bolszewickiej.
Po maturze Tadeusz podjął naukę w Wyższej Szkole Handlowej w Katowicach, pracując równocześnie w Syndykacie Hut Żelaza. Angażował się w działalność patriotyczną. Pełnił funkcję komendanta Związku Rezerwistów w Siemianowicach. W 1938 roku wstąpił do wojska. Tuż przed wybuchem wojny współorganizował batalion Obrony Narodowej „Katowice”, który wszedł w skład 201 pułku piechoty rez. (55 dywizja piechoty) jako jego I batalion (Tadeusz Majcherczyk pełnił w nim funkcję adiutanta).
W kampanii wrześniowej przeszedł cały szlak bojowy 201 pułku piechoty – od Katowic i Wyr przez Kazimierzę Wielką i Osiek do Tomaszowa Lubelskiego, gdzie armia „Kraków”, w skład której wchodziła 55 dywizja piechoty, złożyła broń. W bitwie pod Tomaszowem Lubelskim został ciężko ranny w łokieć i dostał się do niewoli niemieckiej.
Został wywieziony do Oflagu IV C w Colditz (w Saksonii). W maju 1940 r. Niemcy część szpitala obozowego przewieźli do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. W przywiezionej grupie znalazł się por. Majcherczyk,który szybko nawiązał kontakty konspiracyjne. Po ucieczce ze szpitala wstąpił do POZ, a potem do AK i zamieszkał w Al. Jerozolimskich pod nr 77. Porucznik „Zdan” działał bardzo aktywnie, był dobrym organizatorem, zjednywał sobie sympatię podwładnych, był nie tylko dowódcą, lecz także przyjacielem i opiekunem. Został dowódcą 1 kompanii w batalionie „Łukasiński”, którą w czasie okupacji przygotowywał do przyszłych działań, dowodził nią od 1.08.1944 r. w walkach na odcinkach: Synagoga na ul. Tłomackie, ulice Leszno, Wronia, Krochmalna, Grzybowska przy Towarowej, Nalewki i najdłużej na reducie Bank Polski i „Ryglu” między ulicami Senatorską i Bielańską. 12 sierpnia kpt. „Zdan” został ranny odłamkiem w klatkę piersiową, ale nie opuścił swoich żołnierzy i w dalszym ciągu dowodził swoją kompanią. 18 sierpnia został mianowany dowódcą batalionu „Chrobry I”, który walczył w rejonie Pasażu Simonsa. 22 sierpnia 1944 r. został ciężko ranny; trafił do szpitala przy ul. Długiej 7. 2 września oddziały powstańcze opuściły Starówkę, ewakuując się kanałami do Śródmieścia.
1 maja 1945 r. Tadeusz Majcherczyk wrócił do Siemianowic. W nowej, komunistycznej rzeczywistości mieszkanie Majcherczyków nachodzili z kolei miejscowi funkcjonariusze UB. Mimo zabiegów o pracę, major Majcherczyk wszędzie spotykał się z odmową. Ostatecznie wyjechał z Siemianowic i zatrudnił się w Tunelu, gdzie odbudowywano tunel kolejowy. W 1948 r. wrócił ponownie do Siemianowic, gdzie zamieszkał z żoną i synem. Na skutek odniesionych obrażeń stracił całkowicie słuch w lewym uchu. Brak przez dłuższy czas odpowiedniej protezy spowodował otwarcie ran, które wywołały zakażenie w nodze. Odezwała się także ręka, w którą został postrzelony we wrześniu 1939 r. Tymczasem zwielokrotniały się najścia i agresywność funkcjonariuszy nowej władzy.
Na krótko zatrudniono „Zdana” w Centrostalu, by natychmiast zwolnić go po telefonie z UB. Wreszcie zdobył etat zaopatrzeniowca w Zjednoczeniu Wodno - Inżynieryjnym. Budowano wówczas zaporę goczałkowicka. Biura firmy mieściły się w okolicach lotniska katowickiego, przy ulicy Francuskiej. „Zdan” codziennie pokonywał tę trasę pieszo (mając protezę). 7 października 1956 r. major Tadeusz Majcherczyk jak zwykle wyszedł do pracy, drogą na skróty przez tory. Wracając do domu, został potrącony przez lokomotywę. Prawdopodobnie zostało to wykonane na polecenie funkcjonariuszy komunistycznej bezpieki. Tadeusz Majcherczyk – Zdan zmarł 8 października 1956 r. Ciało było tak zmasakrowane, iż trudności z identyfikacją miała nawet najbliższa rodzina. Jego córka, Danuta Wyrwik, nie ma wątpliwości, że to właśnie ubecy, którzy wielokrotnie mu grozili, stoją za jego śmiercią.
Tadeusz Majcherczyk – Zdan był kawalerem Orderu Virtuti Militari V klasy, dwukrotnie odznaczonym Krzyżem Walecznych (1939 r. i 1944 r.}, pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika. W marcu 1983 r. Rada Państwa nadała mu Krzyż Powstańczy.

Źródła internetowe:
https://www.youtube.com/watch?v=Z_gtaoP4I2Q
https://www.youtube.com/watch?v=Ka6RWRiCbPI
http://www.historycy.org/index.php?showtopic=71264
http://siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl/artykul/tadeusz-majcherczyk-zdan-dowodca-powstania-i-dobry-ojciec,1961623,artgal,t,id,tm.html

spotkania z osobami:
Wojciech Kempa
Artur Garbas
Danuta Wyrwik

Zbiory Muzeum miejskiego w Siemianowicach Śląskich