Żołnierze w służbie historii Zespół Szkół im. Kajetana hr. Kickiego w Sobieszynie - Konkurs V edycja -

Zespół Szkół im. Kajetana hr. Kickiego w Sobieszynie
08-504
Ułęż
lubelskie

Wojciech Niedziółka

Dominika Grzywacz

Wiktor Miazio

Patryk Próchniewicz

Franciszek Skrzypczyk

1918-2022

Franciszek Skrzypczyk urodził się 30 listopada 1918 roku we wsi Lubojna pod Częstochową jako najmłodszy siedmiorga rodzeństwa. Gdy miał 7 lat umarł mu ojciec, który miał gospodarstwo. Jego ojciec służył w wojsku rosyjskim i brał czynny udział w wojnie japońsko-rosyjskiej w 1904 i 1905 roku. Franciszek po ukończeniu szkoły powszechnej w 1932 roku podjął naukę w gimnazjum w Częstochowie. Po małej maturze, w lipcu 1936 r. Rozpoczął praktykę w nadleśnictwie Łobodno. W marcu 1939 został powołany do 80. Pułku Piechoty w Słonimie, z którym po przysiędze został wysłany w okolice Mławy wchodząc w skład 20 dywizji piechoty Armii‘’Modlin’’. W pierwszych dniach września Skrzypczyk brał udział w bitwie pod Mławą. Następnie dołączył do samodzielnej grupy operacyjnej ‘’Polesie’’ dowodzonej przez Gen. Franciszka Kleeberga i brał udział w bitwie pod Kockiem, Serokomla i Wolą Gułowską. Kilka dni po ogłoszeniu kapitulacji został schwytany przez Niemców i uwięziony w obozie dla internowanych w twierdzy Dęblin, z której jednak udało mu się uciec i przedostać do Częstochowy. Tam zaangażował się w pracę konspiracyjną w ramach organizacji Biuro Emigracyjne, która zachęcała młodzież do ucieczki do Francji i wstąpienia do Polskich Sił Zbrojnych. Podczas próby aresztowania przez Niemców uciekł i dołączył do partyzantki Armii Krajowej, najpierw w Górach Świętokrzyskich, a następnie w Komarówce na Podlasiu. W 1943 r. Został zatrzymany w łapance w Łukowie i wywieziony do obozu pracy w Berlinie, następnie do Salzgitter (posługiwał się wówczas nazwiskiem Jan Ogrodnik ). 8 kwietnia 1945 roku został oswobodzony przez 8 Armię Amerykańską. Od maja do lipca 1945 roku jako dowódca plutonu przechodził szkolenie do działań dywersyjnych. W Niemczech pozostał do początku grudnia 1945. Do Polski wrócił pod nazwiskiem Jan Skrzypczyński i przez pewien czas podejmował działania na rzecz konspiracji w Sieradzu i Świdnicy. Uzupełnił wykształcenie w gimnazjum leśnym w Limanowej, po czym objął leśnictwo w pow. Węgrowskim. Całej jego powojenne życie zawodowe związane było z leśnictwem. W 1956 roku wystąpił o przywrócenie prawdziwego nazwiska. W 2019 roku został odznaczony Krzyżem z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości oraz medalem ‘’Pro Patria’’.
23 czerwca 2021 roku Franciszek Skrzypczyk został awansowany na stopień porucznika rezerwy. Rozkaz nadania wyższego stopnia wojskowego wykonał prawnuk generała Kleeberga gen. Michał Rhode. W uroczystościach promocji oficerskiej wzięła udział drużyna reprezentacyjna ZS w Sobieszynie.
W lipcu 2022 roku w wieku 103 lat odszedł z naszego świata. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 27 lipca w kościele parafialnym Sobieszynie. W uroczystości wzięli udział kadeci ZS w Sobieszynie Skrzypczyk został pośmiertnie odznaczony krzyżem komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

https://relacjebiograficzne.pl/ / TVN 24 / https://audiohistoria.pl/
Franciszek Skrzypczyk, Lendo Wielkie- historia i ludzie, Wólka Sobieszyńska 2013
Wspomnienia z okresu II wojny światowej 1939-1945 żołnierza Armii Krajowej Franciszka Skrzypczyka, Sobieszyn 2007
Karol Ponikowski, Wojciech Szymaszek, Śladami ostatniej bitwy Kampanii Polskiej, Wola Gułowska, 2018
Zbigniew Słomka, Jan Tudryn, Franciszek Skrzypczyk: rówieśnik niepodległej Polski, Puławy 2018
Mirosław Sulej, Historia Placówki 44 Sobieszyn ZWZ-AK-WIN, Ryki, 2021
Szlakiem tradycji i ostatnich akordów Kampanii Wrześniowej, Wola Gułowska 1939-2010, Wola Gułowska, 2011
Przeszłość i teraźniejszość Gminy Ułęż, Ułęż 2021

Artykuły
Juliusz S. Tym, Bitwa podk Kockiej, Polska Zbrojna nr 4/2017, s. 46-51
Małgorzata Szwarzgruber, Teraz My jesteśmy świadkami: pamiętajcie o nas mówią żołnierze Września 1939 i wojennej konspiracji, Polska Zbrojna, nr 11/2019, s. 127-129
Wojciech Niedziółka, 200 lat dla Bohatera, Tygodnik Powiśla nr 45/2018, s. 9
Wojciech Niedziółka, W hołdzie POW-iakom, Tygodnik Powiśla nr 44/2018, s. 14-15

Przemówienia Franciszka Skrzypczyka
- z okazji 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości wygłoszone przy kościele w Sobieszynie
- z okazji promocji oficerskiej wygłoszone przy Muzeum Czynu Zbrojnego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej

Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej

Cmentarz Parafialny w Sobieszynie

Kościół parafialny w Sobieszynie

Zdecydowaliśmy się na zaznaczenie 3 miejsc związanych z Franciszkiem Skrzypczykiem
Muzeum Czynu Zbrojnego Kleeberczyków (obecnie w remoncie) w którym znajdują się pamiątki po ostatniej bitwie wojny obronnej Polski 1939 r. Nieopodal muzeum znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Patronki Żołnierzy Wrześnie
- muzeum jest docelowym miejscem corocznych rajdów uczniów klas I, który poznają historię bitwy pod Wolą Gułowską, Serokomlą i Kockiem przez pryzmat jej lokalnego bohatera Franciszka Skrzypczyka

Cmentarz Parafialny w Sobieszynie, na którym spoczywa Franciszek Skrzypczyk- bohater bitew pod Mławą i Wolą Gułowską, rówieśnik niepodległości, żołnierz i leśnik. Z jego inicjatywy na cmentarzu postawiono krzyż "Nigdy więcej wojny". Honorowy opiekę nad grobem lokalnego bohatera sprawują uczniowie ZS w Sobieszynie

Kościół parafialny w Sobieszynie. Z okazji 100 lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, a także 100 rocznicy urodzin Franciszka Skrzypczyka odbyły się w kościele uroczystości upamiętniające żołnierzy POW, którzy polegli w obronie Międzyrzeca Podlaskiego. Z tej okazji Franciszek Skrzypczyk odsłonił pamiątkowy kamień.

Miejsc pamięci związanych z Franciszkiem Skrzypczykiem mogło by być wiecej: dom rodzinny w Wólce Sobieszyńskiej, cmentarz i pomnik Kleeberczyków w Kocku, ZSZ nr 1 w Dęblinie w którego progach kiedyś gościł Pan Franciszek, a my zrealizowaliśmy Żywą lekcję historii.... Ze względu na ograniczenia portalu postanowiśmy wybrać te miejsca w których przecięły się drogi kadetów od Kickiego i Pana Franciszka

relacja ze strony: www.sobieszynbrzozowa.pl

25 maja w Zespole Szkół Zawodowych nr 1 w Dęblinie drużyna uczniów od Kickiego przeprowadziła Żywą lekcję historii stanowiącą podsumowanie projektu „Żołnierze w służbie historii”. Udział w podsumowaniu projektu wzięło ok. 60 uczniów ZSZ nr 1 w Dęblinie, przedstawiciele jednostek wojskowych, lokalnych bibliotek publicznych, nauczyciele oraz dyrektor ZS w Sobieszynie Aleksandra Kociszewska.

Odbiorców projektu chcemy multipliwokać poprzez zamieszczenie relacji w gazecie lokalnej Twój Głos, Radiu Lublin, ZSZ nr 1 w Dęblinie, a także na stronie Starostwa Powiatowego w Rykach. Poniżej linki

https://radio.lublin.pl/2023/05/w-historii-zapisal-sie-zlotymi-zgloskami-uczniowie-przypominaja-postac-por-franciszka-skrzypczyka/
https://www.ryki.powiat.pl/aktualnosci/n,273009,zywa-lekcja-historii-poswiecona-por-franciszkowi-skrzypczykowi.html
https://zsz1deblin.pl/a,1223,zywa-lekcja-historii
Informacje o realizacji projektu znajdują się również na fb szkoły sobieszynbrzozowa

Od ponad trzech miesięcy: Dominika Grzywacz, Wiktor Miazio i Patryk Próchniewicz „pod dowództwem” Wojciecha Niedziółki-nauczyciela historii zgłębiali historię lokalnego bohatera por. Franciszka Skrzypczyka- uczestnika walk pod Mławą i Wolą Gułowską, najdłużej żyjącego podkomendnego gen. Franciszka Kleeberga.

W dęblińskiej szkole noszącej imię ostatniego dowódcy Wojny Obronnej Polski na podsumowaniu projektu zagościli: por. Agnieszka Margol-Szuwara reprezentująca komendanta CSIL płk. Mariusza Borucińskiego, chor. Robert Pieńkosz z 22 Dęblińskiego Batalionu Lekkiej Piechoty WOT reprezentujący płk Zbigniewa Krzyszczuka- dowódcę 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej, dowódcę 19 Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej gen. Rafała Miernika reprezentował kpr. Karol Rećko. Warto wspomnieć, że w podsumowaniu wzięli również uczniowie i nauczyciele dęblińskiej szkoły, a także reprezentujące Miejską Bibliotekę Publiczną w Dęblinie: Magdalena Krasuska- dyrektor oraz Dorota Ścibior.

Konkurs żołnierze w służbie historii to wspólne przedsięwzięcie Instytutu Pamięci Narodowej i Ministerstwa Obrony Narodowej, którego adresatem są uczniowie klas mundurowych. Jego celem jest zainteresowanie najnowszą historią Polski ze szczególnym uwzględnieniem historii oręża polskiego w XX wieku oraz jego wkład w budowę niepodległego i niezależnego Państwa Polskiego.

W ramach konkursu na platformie internetowej na drużynę od Kickiego czekały następujące zadania: wybór bohatera, opracowanie Jego życiorysu, wybranie i oznaczenie na mapie miejsc pamięci z nim związanych, zmontowanie 3 minutowego filmu oraz przeprowadzenie Żywej lekcji historii stanowiącej podsumowanie pracy badawczej i przekazanie innym zdobytej na temat bohatera wiedzy.

Dominika Grzywacz podkreśla: naszą przygodę z lokalną historią rozpoczęliśmy od pieszego rajdu Śladami ostatniej bitwy gen. Kleeberga. Pokonując ponad 30 kilometrową trasę po raz pierwszy usłyszeliśmy historię Franciszka Skrzypczyka. Nikt z nas jeszcze wtedy nie wiedział, że nasze ścieżki się skrzyżują. Do tej pory o bohaterach mogliśmy uczyć się na lekcjach historii- dodają zgodnie Patryk Próchniewicz i Wiktor Miazio- my mieliśmy to szczęście, że Pana Franciszka mogliśmy spotkać porozmawiać z Nim, wysłuchać Jego świadectwa.

Elementem podsumowania konkursu było przedstawienie życiorysu Bohatera. Szczególną uwagę zwróciliśmy na spotkania kadetów „od Kickiego” z Panem Franciszkiem. Pierwsze z nich to wspólne świętowanie Jego 100 urodzin w sobieszyńskim kościele, kiedy na widok młodych ludzi w mundurach Panu Franciszkowi zakręciła się łezka wzruszenia, a potem skierował do nas przepiękny list w którym napisał: Serdecznie Wam dziękuję za przybycie na uroczystość 100 letnich urodzin. Sprawiliście mi ogromną radość. Dzięki Wam ten dzień był jeszcze bardziej wyjątkowy. Składam wyrazy wdzięczności i szacunku dla grona nauczycielskiego (…) wierzę, że Wasz wysiłek uczyni z nich ludzi mądrych i szlachetnych. Pan Franciszek był równolatkiem niepodległości, więc w 2018 roku mogliśmy się z nim spotkać jeszcze raz podczas odsłonięcia pomnika upamiętniającego lokalnych żołnierzy POW.. Bardzo osobisty wymiar dla uczestników projektu było zaproszenie na promocję oficerską Pana Franciszka. Razem z żołnierzami 19 Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej stanowiliśmy asystę honorową podczas uroczystości wręczenia przez gen. Michała Rhode- prawnuka gen. Kleeberga patentu oficerskiego Panu Franciszkowi. Gen. Rhode stał się dla nas kolejnym świadkiem historii, którego na historycznym szlaku mogliśmy spotkać jeszcze kilka razy. Gen. Rhode dołożył również „swoją cegiełkę” do konkursowego filmu. W marcu 2022 r. „uzbrojeni” w obowiązkowe Ptasie mleczko stanęliśmy w domu Pana Franciszka, ciesząc się, że widzimy go w dobrym zdrowiu- wspomina Wojciech Niedziółka- od Rodziny dowiedzieliśmy się, że codziennie Pan Franciszek wokół domu pokonuje ok. 2 kilometrowy dystans. 3 miesiące później dotarła do nas wiadomość o Jego śmierci. Nie zabrakło uczniów od Kickiego na uroczystościach pogrzebowych Pana Franciszka, ale jeżeli ktoś myśli, że to koniec spotkań z naszym lokalnym Bohaterem jest w błędzie. Co roku klasy I wyruszają na pieszą wędrówkę śladami Ostatniej bitwy gen. Kleeberga, od 2022 jest to rajd pamięci por. Franciszka Skrzypczyka. Organizując inne historyczne przedsięwzięcia, których trasa biegnie przez Sobieszyn zawsze zapalamy światło pamięci na Jego grobie. Również podsumowanie pracy badawczej uczniów od Kickiego jest oddaniem hołdu Panu Franciszkowi, a za Jego pośrednictwem Wszystkim, którzy walczyli w obronie wolnej Ojczyzny.
Panie Franciszku! Panie Poruczniku! W naszych sercach i pamięci ma Pan wybudowany pomnik trwalszy niż ze spiżu. Byliśmy z Panem za życia, pamiętamy o Panu po śmierci. Chwała Bohaterom.
Nie byłoby wielkich dowódców, gdyby nie zwykli żołnierze, którzy przez to czego dokonali stali się NIEZWYKLI