Żołnierze w służbie historii Zespół Szkół im. Jarosława Iwaszkiewicza - Konkurs V edycja -

Żołnierze w służbie historii Konkurs dla uczniów „klas mundurowych”

Nawigacja

Konkurs V edycja

Magdalena Antoniak


Pełna nazwa szkoły
Zespół Szkół im. Jarosława Iwaszkiewicza
96-500
Sochaczew
mazowieckie

Dane zespołu

Nauczyciel – Opiekun - imię i nazwisko
Magdalena Antoniak

Pierwszy uczeń

Uczeń 1 – imię i nazwisko
Sebastian Kalinowski

Drugi uczeń

Uczeń 2 – imię i nazwisko
Karolina Potkańska

Trzeci uczeń

Uczeń 3 – imię i nazwisko
Zuzanna Materska

Sylwetka żołnierza

Imię i nazwisko żołnierza
Feliks Kozubowski
Lata życia
1894-1939
Opis postaci
Major Feliks Kozubowski urodził się 7 lutego 1894r. w Dziewałtowie w powiecie Wiłkomirskim na Litwie jako syn Wiktora i Aleksandry z Wołudskich- Polaków, wyznania rzymsko-katolickiego. Ukończył sześć klas gimnazjum w Kownie. Doskonale znał języki rosyjski, polski i ukraiński. 26 lipca 1921 roku wziął ślub z Zofią Zaborowską. Miał dwoje dzieci: syna Janusza Wiktora (ur.7 lipca 1922r.) oraz córkę Hannę Zofię (ur.22 listopada 1924r.) Jako dorastający młodzieniec zainteresował się wojskiem. Od września 1915 r. walczył na froncie podczas I Wojny Światowej, służąc przymusowo w armii rosyjskiej (służył w 21 zapasowym baonie w Kursku, był kadetem w 2 Szkole Podchorążych w Kijowie). W 1917 roku został mianowany podporucznikiem, a kilka miesięcy później porucznikiem. 1 kwietnia 1917 r. trafił do I Pułku Strzelców Polskich na Ukrainie i jako dowódca plutonu brał udział w bitwach pod Czabarówką, Kusiatyniem. Od 11 stycznia 1918 podjął misję werbowania polskich jeńców z armii niemieckiej i austriackiej do I Polskiego Korpusu Dowbor – Muśnickiego. W tym samym roku został aresztowany i więziony w Tule. W październiku 1918 r. brał udział w akcji rozbrajania Niemców w Warszawie. Do Polskiej armii wstąpił 2 lutego 1919r. po ukończeniu Uzupełniającego Kursu Oficerskiego w Szkole Podchorążych w Warszawie. W latach 1924-1928 pełnił służbę w 42 Pułku Piechoty w Białymstoku, a następnie został wysłany 7 czerwca 1920r. jako dowódca 1 kompanii, na front bolszewicki, gdzie został poważnie ranny. 21 września 1920 został przeniesiony do 3 syberyjskiego p.p. jako dowódca III baonu. 3 maja 1922 otrzymał stopień kapitana. Od 1922 r. był instruktorem baonu szkoleniowego w Centralnej Szkole w Chełmnie. W latach 1924–1928 pełnił służbę w 42 pułku piechoty w Białymstoku. 27 stycznia 1930 roku został awansowany na majora. W 1932 roku służył w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym w Warszawie jako oficer taktyczny. W 1933 r. objął dowództwo nad II batalionem 18 Pułku Piechoty. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził II batalionem 18 Pułku Piechoty (26 DP) ze Skierniewic. W dniach 13-15 września 1939 brał udział w obronie Sochaczewa.
W godzinach rannych 13 września, w czasie bitwy nad Bzurą dowodzony przez niego pododdział zluzował III144 p.p. i 67 batalion saperów na wschodnim brzegu Bzury, na przedmościach Sochaczewa. Rano następnego dnia z niewiadomych przyczyn wycofał się z miasta. Zawrócony przez płk dypl. Tadeusza Parafińskiego, około godz. 10.00 natarł z marszu na miasto i odrzucił nieprzyjaciela, który w międzyczasie obsadził Sochaczew. W godzinach popołudniowych został wyparty z zajmowanych stanowisk, lecz po wprowadzeniu do walki odwodów odzyskał je na powrót. W trakcie ciężkich walk o miasto, trwających 2,5 doby, jego batalion stracił 80% stanu osobowego. Z 800 żołnierzy na drugi brzeg Bzury przedostało się tylko około 100. Major Feliks Kozubowski, stojąc na czele swego batalionu, do końca dowodził obroną Sochaczewa. Poległ rankiem 15.09 nad brzegiem Bzury (został trafiony serią z niemieckiego karabinu maszynowego), nieopodal mostu pontonowego. Tutaj też pierwotnie został pochowany.

Poniżej znajduje się strona o majorze Feliksie Kozubowskim stworzona przez naszą grupę, tu znajdują się wszystkie informacje o nim (główne strony się rozwijają).
https://sites.google.com/view/majorkozubowski/strona-g%C5%82%C3%B3wna
Wykorzystane źródła
Zbiory i materiały dostępne na wystawie "Bitwa nad Bzurą" w Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą

Informacje zdobyte podczas rozmowy z z kierownikiem wydziału nauki muzeum p. Radosławem Jarosińskim

Oryginalne zdjęcia majora i jego dokumentów pochodzą z jego teczki osobowej muzeum nieudostępnianej zwiedzającym z uwagi na ich unikalność (dzięki uprzejmości p. Jarosińskiego mogliśmy je sfotografować)

Wykorzystane strony internetowe:
www. starysochaczew.pl
https://www.muzeumsochaczew.pl/pl/
https://1939.sochaczew.pl/
https://www.sochaczew.pl/home/www/1541?title=major-Feliks-Kozubowski&filterId=1&tabId=45&pid=1541&sochaczew
https://www.sochaczew.pl/home/newsshow2/27446
https://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks_Kozubowski_(major)
https://www.sochaczew.pl/home/newsshow2/27625

Miejsce pamięci

Nazwa miejsca
Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą
Lokalizacja
Tablica pamiątkowa
Tablica upamiętniająca majora Feliksa Kozubowskiego, który był dowódcą II Batalionu 18 pułku piechoty oraz jego żołnierzy walczących i poległych 13-15 września 1939r. w obronie Sochaczewa znajduje się na elewacji frontowej Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą w centrum Sochaczewa. Płytę wykonano z czarnego granitu. Umieszczono na niej fragment wiersza "Sochaczew" porucznika Andrzeja Doruszewskiego (jednego z żołnierzy majora): "I zbierałeś wśród gruzów swoich martwych druhów.<br />Ze zgliszcz i ze dna Bzury, z rozległych obrzeży. <br />W kompanie ustawiłeś poległych żołnierzy,<br />By wprowadzić do nieba swój batalion duchów." <br />Tablica wmurowana została w 2009r. w 70 rocznicę bitwy nad Bzurą dzięki inicjatywie mieszkańców Sochaczewa.
Więcej
Zdjęcia
Zdjęcia miejsca 1.1 Zdjęcia miejsca 1.2
Nazwa miejsca
Sochaczewskie bulwary nad Bzurą
Lokalizacja
Pomnik upamiętniający żołnierzy, partyzantów i cywilne ofiary II wojny światowej, mieszkańców ziemi
W ramach obchodów 80 rocznicy Bitwy nad Bzurą 7 września 2019r. na bulwarach poświęcono pomnik upamiętniających żołnierzy broniących Sochaczewa w 1939r., w tym głównodowodzącego tą akcją, czyli majora Feliksa Kozubowskiego. Stanął on w miejscu przeprawy przez rzekę Bzurę żołnierzy Wojska Polskiego, gdzie we wrześniu 1939r. znajdował się most pontonowy, obok którego zginął major. Sam pomnik powstał dużo wcześniej, bo w 1969r. i miał swoje miejsce na cmentarzu wojennym w Trojanowie. Potem, po wybudowaniu nowego obelisku na trojanowskiej nekropolii, staraniem mieszkańców Sochaczewa przeniesiony został do nowej lokalizacji, przy ul. Traugutta. Dopiero we wrześniu 2019r. znalazł swoje miejsce na bulwarach. Pomnik upamiętnia nie tylko żołnierzy Wojska Polskiego, ale również zwykłych mieszkańców Sochaczewa i ofiary niemieckiego terroru, dlatego też został poświęcony poległym i pomordowanym w obronie Ojczyzny w latach 1939 – 1945. Wyryto na nim słowa: „Miejsce przeprawy przez Bzurę Żołnierzy Wojska Polskiego, którzy w 1939 roku bronili Sochaczewa” oraz „Cześć pamięci poległych Żołnierzy Wojska Polskiego i ofiarom terroru niemieckiego którzy poświęcili własne życie w obronie Ojczyzny”. Betonowy pomnik ma formę obelisku o kształcie ściętego ostrosłupa. U góry, na frontowej ścianie, tuż nad napisami, umieszczono wizerunek Krzyża Walecznych (zastąpiono nim pierwotny Krzyż Grunwaldu).
Więcej
Zdjęcia
Zdjęcia miejsca 2.1 Zdjęcie miejsca 2.2
Nazwa miejsca
Cmentarz parafii św. Wawrzyńca w Sochaczewie
Lokalizacja
Grób
Kolejnym miejscem pamięci majora Feliksa Kozubowskiego jest jego kwatera na cmentarzu parafialnym w Sochaczewie przy ulicy Traugutta (major dzieli grób ze swoimi dwoma żołnierzami - do dziś nie udało ustalić się ich tożsamości). Znajduje się ona przy lewym bocznym wejściu cmentarza. Wyróżnia ją wielkość i kształt. Łatwo ją znaleźć, gdyż jej elementy są jednymi z wyższych w tej części nekropolii. Nagrobek jest wykonany z jasnoszarego granitu, ma kształt prostokątnej płyty. Na płycie nagrobkowej znajduje się "otwarta księga" zrobiona z ciemnego granitu, na której wyryto tekst przysięgi Wojska Polskiego 1918: " Przysięgam przed Panem Bogiem Wszechmogącym, na wierność Ojczyźnie mojej, Polsce, jedynej i niepodzielnej. Przysięgam, iż gotów jestem życie oddać za świętą sprawę jej zjednoczenia i wyzwolenia, bronić sztandaru mego do ostatniej kropli krwi, dochować karności i posłuszeństwa mojej zwierzchności wojskowej, a w całym postępowaniu moim strzec honoru wojska polskiego." oraz zamieszczono podobiznę majora (do tego wykorzystano fotografię, która znajduje się w Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą). Na głównym elemencie pomnika w kształcie prostopadłościanu umieszczono najważniejsze informacje o majorze- ur. się 7 lutego 1894r., był dowódcą II Batalionu 18 Pułku Piechoty. Poległ dowodząc obroną Sochaczewa 15 września 1939r. Kolejny element pomnika to mniejszy prostopadłościan, do którego przymocowano czarną tablicę z wizerunkiem orła umieszczanego na czapkach żołnierzy Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej (jest to wzór nr 19). Na nagrobku dziś znajduje się również szarfa zawieszona przez IPN z napisem "Bohaterowi wojny 1920 (IPN Łódź - SMGH IM. II/18 PP. Dostęp do nagrobka jest powszechny, cmentarz otwarty jest bowiem całą dobę. Grób majora powstał z inicjatywy Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą i został sfinansowany przez Biuro Upamiętnienia Walki i Męczeństwa IPN . Administratorem kwatery jest dziś Urząd Miejski w Sochaczewie. Uroczysty pogrzeb mjr. Feliksa Kozubowskiego oraz dwóch nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego odbył się w Sochaczewie 6 września 2019r. w kościele pw. św. Wawrzyńca w Sochaczewie. My odwiedziliśmy grób majora pod koniec maja. Oddaliśmy cześć zmarłemu, odmawiając modlitwę w jego intencji.
Więcej
Zdjęcia
Zdjęcie miejsca 3.1 Zdjęcie miejsca 3.2
Dokładny opis miejsc
Wymienione miejsca związane są przede wszystkim z Bitwą nad Bzurą we wrześniu 1939r. i obroną samego Sochaczewa. Upamiętniają one głównie majora Feliksa Kozubowskiego i innych żołnierzy Wojska Polskiego biorących udział w walkach II wojny światowej, ale również mieszkańców Sochaczewa, ofiary niemieckiego terroru i partyzantów. Wszystkie opisane przez nas miejsca są ogólnodostępne, każdy może do nich przyjść i je zobaczyć. Tablica pamiątkowa znajduje się w samym centrum miasta, na ścianie najważniejszego sochaczewskiego muzeum, więc łatwo można ją zobaczyć o każdej porze dnia. Pomnik zlokalizowany jest na bulwarach obok plaży miejskiej, obszar ten jest miejscem spotkań wielu osób (przede wszystkim młodych), więc pomnik jest też ogólnodostępny przez całą dobę. Grób majora znajduje się na cmentarzu parafialnym obok centrum miasta, każdy może tu wejść i złożyć hołd sochaczewskiemu bohaterowi, należy tylko pamiętać o tym, aby odpowiednio się zachować w nekropolii, ponieważ jest to miejsce spoczynku wielu ludzi, którym należy się szacunek.

Żywa lekcja historii

Opis przeprowadzonej żywej lekcji historii
Nasz pomysł na żywą lekcję historii o majorze Feliksie Kozubowskim to przeprowadzenie lekcji wychowawczych dla klas ósmych Szkoły Podstawowej nr 7 w Sochaczewie oraz konkursu dla chętnych uczniów. Po spotkaniu z ósmoklasistami i ich pozytywnym odbiorem zajęć, stwierdziliśmy, że tematyka jest na tyle ciekawa, a jednocześnie bardzo ważna, że postanowiliśmy podzielić się wiedzą z uczniami naszej szkoły. Dlatego przeprowadziliśmy serię lekcji wychowawczych we wszystkich klasach liceum i wybranych technikum.

Przygotowania do przeprowadzenia żywej lekcji historii rozpoczęliśmy dużo wcześniej od zbierania informacji potrzebnych do zrobienia strony internetowej poświęconej życiu majora Feliksa Kozubowskiego oraz jego roli w obronie Sochaczewa. Zgromadziliśmy dość obszerny materiał na podstawie wiadomości uzyskanych w Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą, wywiadu przeprowadzonego z kierownikiem wydziału nauki muzeum p. Radosławem Jarosińskim oraz Internetu. Nasza strona internetowa dostępna jest pod adresem

https://sites.google.com/d/1nzyvtFw4qjWzq_BuVs5HFZy6rtiwvs4v/p/1OVN9opEwOTIhdFLg5mzNcTDTawn7gAPq/edit

(strony główne- Bitwa nad Bzurą, życiorys Feliksa Kozubowskiego, sposoby upamiętnienia mają podstrony, rozwijają się)

I. Cykl lekcji wychowawczych

Pracę rozpoczęliśmy od przygotowania scenariusza lekcji (dostępny w plikach poniżej) oraz opracowania terminarza lekcji wychowawczych dla poszczególnych klas (odbyły się one pod koniec maja w klasach szkoły podstawowej- 8b i 8a, LO: Ia, Ib, Ic, IIa, IIa i IIIb , T:Ihr, Ia, )

1. Faza wstępna lekcji wychowawczej

Każda lekcja rozpoczynała się od przeprowadzenia ankiety internetowej za pomocą aplikacji GoogleForms dotyczącej obrony Sochaczewa i majora Feliksa Kozubowskiego (ankieta i opracowane jej wyniki znajdują się w plikach poniżej). Jej celem było sprawdzenie zasadności przeprowadzania takich zajęć. Uczniowie musieli odpowiedzieć na trzy bardzo proste pytania: Kiedy miała miejsce obrona Sochaczewa? Czy znasz żołnierza biorącego w niej udział? Kim był Feliks Kozubowski?. Okazało się, że większość młodych mieszkańców naszego miasta nic nie wie o losach majora Kozubowskiego w czasie kampanii wrześniowej 1939 i nie kojarzy, jaki miał on związek z obroną Sochaczewa.

2. Faza właściwa lekcji

Wiązała się z przekazywaniem informacji o bitwie nad Bzurą, obronie Sochaczewa, życiu i służbie majora Feliksa Kozubowskiego. Tutaj wykorzystaliśmy naszą stronę internetową i nagranie wywiadu z kierownikiem wydziału nauki Muzeum Ziemi Sochaczewskiej oraz Pola Bitwy nad Bzurą p. Radosławem Jarosińskim. W trakcie zajęć uczniowie wykonywali zadania na otrzymanych wcześniej kartach pracy (załącznik do scenariusza)

3. Faza podsumowująca

Podsumowaniem lekcji była prezentacja naszego trzyminutowego filmiku dotyczącego majora Kozubowskiego.
Na zakończenie zajęć zadaliśmy jeszcze raz pytania, które znalazły się w ankiecie na początku lekcji. Tym razem większość uczniów znała na nie odpowiedź.
Poinformowaliśmy również uczniów o organizowanym przez nas konkursie. Od razu zapisywaliśmy chętne osoby.

II. Konkurs

Został przeprowadzony 5 czerwca. Wzięło w nim udział 29 uczniów.
Przygotowaliśmy wcześniej regulamin konkursu (dostępny w plikach poniżej), zaznaczając w nim, że będzie miał on dwie części: teoretyczną i sprawnościową połączoną z prezentowaniem wcześniej zdobytej wiedzy. Informacje na temat konkursu opublikowaliśmy na szkolnej stronie Facebookowej
https://pl-pl.facebook.com/ZSIwaszkiewicz

Przebieg konkursu
1. Część teoretyczna
29 uczniów w sali lekcyjnej rozwiązało test w formie elektronicznej przygotowany wcześniej przez nas na portalu sprawdzianygdynianka.pl. Uczestnicy musieli odpowiedzieć tutaj na 15 losowo wybranych pytań zamkniętych. 16 osób z największą liczbą punktów przeszło do półfinału (w założeniu miało być tylko 12, ale okazało się, że 5 osób miało identyczne wyniki)- jedna osoba odpowiedziała poprawnie na wszystkie pytania.

2. Część sprawnościowo-teoretyczna

Odbyła się przed budynkiem szkoły. Każde z nas oceniało 5 lub 6 uczestników. Zadaniem uczniów było rzucenie granatem do narysowanej na ziemi tarczy (pola wskazywały liczbę punktów możliwych do zdobycia) oraz udzielenie odpowiedzi na otrzymane pytania (uczeń mógł tu odpowiedzieć od razu lub skorzystać z koła ratunkowego po odjęciu jednego punktu od możliwego do otrzymania, czyli odnalezienia odpowiedzi na naszej stronie internetowej w ciągu 30 sekund). Każdy z uczestników miał sześć podejść. Rzut granatem okazał się dość trudnym zadaniem. Nie wszyscy trafiali do celu.

Zwycięzcy konkursu:
1. Krystian T. z Ib LO
2. Mikołaj M.- Ib LO
3. Jakub P.- IIIb LO
Laureaci mieli zapewnione cząstkowe oceny celujące z historii lub wos-u. Oficjalne wręczenie nagród książkowych i dyplomów nastąpi dopiero podczas zakończenia roku szkolnego.

Obszerna relacja opatrzona zdjęciami znajduje się na szkolnych stronach Facebookowej oraz internetowej
https://www.facebook.com/ZSIwaszkiewicz
https://iwaszkiewicz.edu.pl/test0/index.php
Zdjęcia
Zdjęcie 1 Zdjęcie 2 Zdjęcie 3 Zdjęcie 4 Zdjęcie 5
Pliki
Plik 1 Plik 2 Plik 3 Plik 4 Plik 5
do góry