Agnieszka Kaczyńska
05-200
Wołomin
Mazowieckie
Dane zespołu
Pierwszy uczeń
Drugi uczeń
Trzeci uczeń
Sylwetka żołnierza
Stanisław Jakub Skarżyński
Urodził się 1 maja w 1899 roku w Warcie. Uczęszczał do Szkoły Handlowej w Kaliszu, a następnie we Włocławku, gdzie zdał egzamin dojrzałości. Od najmłodszych lat interesował się lotnictwem i modelarstwem. W okresie nauki działał w szkolnych organizacjach niepodległościowych. W 1918 roku Skarżyński rozpoczął studia na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej.
W momencie odzyskania przez nasz kraj niepodległości wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego i dowodził akcją rozbrajania żołnierzy niemieckich i przejmowania od dawnych zaborców władzy w Warcie. Następnie jako podporucznik walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 29. Pułku Strzelców Kaniowskich. Podczas bitwy pod Radzyminem 16 sierpnia 1920 roku został poważnie ranny, co spowodowało późniejsze problemy z poruszaniem się. Za udział w walkach otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.
Ze względu na niezdolność do dalszej służby w piechocie, po usilnych zabiegach, Skarżyńskiemu udało się uzyskać zgodę lekarzy na przeniesienie do lotnictwa. Szkolenie lotnicze odbył w Szkole Pilotów w Bydgoszczy. Po jej ukończeniu otrzymał przydział do 1 Pułku Lotniczego w Warszawie. Od 1928 roku jako kapitan dowodził 12 Eskadrą Liniową. W tym czasie odbył również staż w lotnictwie rumuńskim.
W 1931roku wraz z por. Andrzejem Markiewiczem odbył czteromiesięczny rajd dookoła Afryki na polskim samolocie PZL Ł.2 , pokonując dystans 25 770 km. Wykonanie takiego lotu było wielkim wyczynem, odbiło się to szerokim echem w społeczeństwie. Tym bardziej, iż zostało dokanane na samolocie polskiej konstrukcji i produkcji W maju 1933 roku jako pierwszy Polak przeleciał nad południową częścią Oceanu Atlantyckiego z zachodniego wybrzeża Afryki do Maceió w Brazylii. Dokonał tego na jednomiejscowym polskim lekkim samolocie RWD-5bis. Przeleciał w eleganckim garniturze trasę 3582 km w ciągu 20 godzin i ustanowił międzynarodowy rekord odległości w klasie C kategorii II samolotów turystycznych. Za swój niezwykły wyczyn otrzymał w 1936 roku Medal Louisa Blériota od Międzynarodowej Federacji Lotniczej.
W 1934 roku, już jako major, Stanisław Skarzyński ukończył Wyższą Szkołę Lotniczą w Warszawie i dowodził dywizjonem liniowym. W 1938 roku został zastępcą dowódcy 4 Pułku Lotniczego w Toruniu, a w marcu 1939 r. jako podpułkownik, został przydzielony do Inspektoratu Armii w charakterze oficera odcinkowego z zadaniem opracowania planu użycia lotnictwa i obrony przeciwlotniczej Armii „Pomorze”. Przed drugą wojną światową został prezesem Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej.
Podczas mobilizacji alarmowej w sierpniu 1939 roku Skarżyński objął stanowisko szefa sztabu w Dowództwie Lotnictwa i OPL Armii „Pomorze” i pełnił tę funkcję w czasie kampanii wrześniowej. W początkach wojny Skarżyński organizował przerzuty polskich lotników do Francji,
a w 1940 roku brał udział w organizacji lotnictwa polskiego za granicą.
Od 27 lutego 1940 roku był zastępcą szefa sztabu Polskich Sił Powietrznych. Po upadku Francji, 24 czerwca 1940 r. przybył do Anglii. Przez kilka miesięcy pełnił różne funkcje m.in. był starszym zgrupowań polskich lotników w Weeton i West Kirby. 9 stycznia 1941 r. mianowany został komendantem 1 Polskiej Szkoły Pilotażu (1 Polish Flying Training School) w Hucknall. Od 23 czerwca 1941 r. dowodził 16 Polską Szkołą Pilotażu Podstawowego (16 (Polish) Service Flying Training School) w Newton. Stanisław Skarżyński chciał czynnie walczyć dlatego pomimo mimo zaawansowanego wieku jak dla pilota, zgłosił się do lotów bojowych. Został skirowany 10 grudnia 1941 r. do 18 Jednostki Wyszkolenia Bojowego (18 Operational Training Unit) w Bramcote, gdzie do 21 kwietnia 1942 r. ukończył wyszkolenie bojowe na Wellingtonach. 22 kwietnia 1942 r. mianowany został komendantem polskiego personelu bazy RAF w Lindholme, gdzie stacjonowały 304 Dywizjon Bombowy "Ziemi Śląskiej" oraz 305 Dywizjon Bombowy "Ziemi Wielkopolskiej".
Skarżyński rozpoczął udział w lotach bombowych jako drugi pilot w 305 Dywizjonie. Nocą z 25 na 26 czerwca 1942 r. poleciał w załodze kpt. pil. Edwarda Rudowskiego na bombardowanie Bremy. Nad Holandią lewy silnik Wellingtona przestał pracować, wobec czego załoga zawróciła do Anglii. Z powodu niemożliwości utrzymania wysokości piloci zmuszeni byli wodować w kanale La Manche, ok. 40 mil na wschód od Yarmouth. Lotnicy napełnili powietrzem dinghy i zdołali zająć w niej miejsce - wyjątkiem był Skarżyński, który wychodząc jako ostatni z kabiny Wellingtona został zmyty przez falę do morza. Ciało Skarżyńskiego fale morskie wyrzuciły na brzeg holenderskiej wyspy Terschelling, należącej do Wysp Fryzyjskich, gdzie pochowała je miejscowa ludność. Obecnie spoczywa w kwaterze grobów wojennych Wspólnoty Brytyjskiej na cmentarzu komunalnym w miejscowości West-Terschelling. Czwórkę lotników, którzy przeżyli dzięki dinghy, po ośmiu godzinach z wody wyłowiła brytyjska łódź motorowa.
Pośmiertnie awansowany na pułkownika (Group Captain) Stanisław Skarżyński odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 5198), Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, dwukrotnie Medalem Lotniczym, Polowym Znakiem Pilota (nr 1113) oraz odznaczeniami zagranicznymi: Ordinul Coroana Romaniei (Orderem Korony Rumunii) IV klasy, Węgierskim Krzyżem Zasługi III klasy, Brazylijskim Krzyżem Południa IV klasy oraz francuskim Legion d'Honneur.
https://www.polishairforce.pl/skarzynski.html
https://muzhp.pl/pl/c/2893/stanislaw-skarzynski-polski-krol-przestworzy
https://8bltr.wp.mil.pl/pl/
Stanisław Skarżyński „Na RWD-5 przez Atlantyk”, Wydawnictwo Aeroklubu R.P. ,1934 r
Stanisław Skarżyński, „25 770 m ponad Afryką”, Wydawnictwo Aeroklubu R.P. 1931 r
Cumft Olgierd, Hubert Kazimierz Kujawa, „Księga lotników polskich: poległych, zmarłych i zaginionych 1939–1946”, Wydawnictwo MON, Warszawa 1989
Zmyślony W., „Stanisław Skarżyński w Wielkiej Brytanii 1940-1942” [w:] Lotnictwo 12/2010
Miejsce pamięci
Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie powstało 1 kwietnia 2011 roku na bazie kolekcji lotniczej Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie. Organizatorem muzeum jest Ministerstwo Obrony Narodowej. Uroczyste otwarcie nastąpiło 26 sierpnia 2011.
Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie dostępne jest dla zwiedzających od wtorku do niedzieli.
https://muzeumsp.pl/
Żywa lekcja historii
Temat: Stanisław Skarżyński - legenda wśród pilotów.
Cel ogólny: Przedstawić młodemu pokoleniu, dawną legende ich kraju.
Cele operacyjne: Po naszej lekcji uczeń: Potrafi powiedzieć kim był Stanisław Skarżyński, co robił, z czego zasłynął, jak wyglądały jego dokonania, jak potoczył się jego los.
Metody i formy pracy: Rozmowa nauczająca, pogadanka, burza mózgów, praca zespołowa.
Pomoce dydaktyczne: prezentacja, fotografie, książki.
Przebieg zajęć:
Czynności organizacyjne: Przywitanie z dyrektorem placówki w której odbędzie się lekcja oraz wybranie klasy.
Wstęp: Przywitanie i zapoznanie z dziećmi oraz powiedzenie dlaczego do nich przyjechaliśmy.
Część właściwa: Przedstawienie i przybliżenie dzieciom sylwetki Stanisława Skarżyńskiego przy pomocy prezentacji i fotografi.
Podsumowanie: Po zakończonej lekcji zrobienie dzieciom Quizu z nagrodami w postaci książek i smyczy. Podziękowanie dzieciom za wysłuchanie nas, czynny udział w lekcji i odpowiedź na dodatkowe pytania.
Dla kogo: Lekcje zostały przeprowadzone dla trzech klas ósmych, w dwóch różnych szkołach (Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Duczkach i Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Zabrodziu). Lekcje zostały przeprowadzone dla około 90 uczniów.
